Το Συμβούλιο Εγγραφής Ψυχολόγων Κύπρου ως το αρμόδιο Σώμα για την παρακολούθηση και την εφαρμογή της σχετικής Νομοθεσίας και σε συνέχεια της παρέμβασης εκπροσώπου του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) σε πρωινή ραδιοφωνική εκπομπή την Τρίτη 01/12 σε σχέση με τον ρόλο της ειδικότητας του κλινικού ψυχολόγου στο Γενικού Σχεδίου Υγείας, αποφάσισε να προβεί στις αναγκαίες διευκρινήσεις ώστε να αποφευχθεί η οποιαδήποτε παρερμηνεία για το επάγγελμα του ψυχολόγου. Συγκεκριμένα, ο εκπρόσωπος του ΟΑΥ ανέφερε στο πλαίσιο της παρέμβασής του πως «ο κλινικός ψυχολόγος αποτελεί ένα ενδιάμεσο στάδιο ανάμεσα στον ψυχολόγο και τον ψυχίατρο». Ο αποδεκτός ορισμός του επαγγέλματος του ψυχολόγου σύμφωνα με τη Νομοθεσία είναι ο ακόλουθος:

“Εφαρμοσμένη ψυχολογία” σημαίνει την επιστήμη μέσω της οποίας ασκούνται αυτόνομα και ανεξάρτητα, αποκλειστικά από εγγεγραμμένους ψυχολόγους, επαγγελματικά καθήκοντα που σχετίζονται με τη μελέτη, διάγνωση και θεραπεία της ανθρώπινης συμπεριφοράς, της προσωπικότητας και των ψυχικών λειτουργιών, με απώτερο σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής ατόμων, ομάδων και συστημάτων.

Όπως έχει επισημανθεί επανειλημμένως στο παρελθόν, το επάγγελμα του ειδικού ψυχολόγου είναι ένα και ενιαίο, είναι αυτόνομο και ανεξάρτητο και επιτρέπει στον επαγγελματία ψυχολόγο να ασκεί τα καθήκοντά του στο πλαίσιο της εκπαίδευσης του, της σχετικής νομοθεσίας και του δεοντολογικού κώδικα του επαγγέλματος.

Συνεπώς, όχι μόνο η κλινική ψυχολογία, αλλά καμιά ειδικότητα εφαρμοσμένης ψυχολογίας δεν αποτελεί ενδιάμεσο στάδιο ή επάγγελμα, αλλά επιστημονικό επαγγελματικό κλάδο. Η ψυχιατρική και η παιδοψυχιατρική αποτελούν ειδικότητες της ιατρικής και η ψυχολογία ως αυτόνομος επιστημονικός κλάδος δεν «υπάγεται» στην ψυχιατρική ούτε στην ιατρική, και συνεπώς δεν υπάρχει καμιά ιεραρχική σχέση ανάμεσα στους δύο επιστημονικούς κλάδους. Οι εν λόγω επαγγελματίες ιατροί (ψυχίατροι και παιδοψυχίατροι) παρέχουν υπηρεσίες στον ίδιο πληθυσμό που παρακολουθούν και οι ειδικοί ψυχολόγοι, ενώ σε πολλές περιπτώσεις ψυχολόγοι και ψυχίατροι συνεργάζονται με στόχο τη βέλτιστη παροχή υπηρεσιών και στήριξη των πελατών τους.

Σημειώνεται πως οι ειδικότητες που αναφέρονται στον Περί Εγγραφής Ψυχολόγων (Τροποποιητικό) Νόμο του 2009, δηλαδή η δικανική, συμβουλευτική, σχολική/εκπαιδευτική, οργανωσιακή και κλινική ψυχολογία, είναι ισότιμες και ισάξιες απέναντι στο νόμο, την παροχή υπηρεσιών και την επαγγελματική ευθύνη. Ταυτόχρονα, δεν τίθεται ζήτημα ιεραρχίας μεταξύ των ειδικών ψυχολόγων ανεξαρτήτως της ειδικότητας τους καθώς η όποια διαφοροποίηση στον πληθυσμό που δύναται να παρακολουθεί ο κάθε ειδικός ψυχολόγος έγκειται στην συγκεκριμένη εκπαίδευση που έχει λάβει. Επισημαίνουμε, πως ο ΟΑΥ έχει συμφωνήσει στην ένταξη και άλλων ειδικοτήτων της ψυχολογίας μελλοντικά και πως η ένταξη αποκλειστικά κλινικών ψυχολόγων στην παρούσα φάση σχετίζεται με θέματα που αφορούν στον προϋπολογισμό του ΓΕΣΥ και όχι με θέματα επαγγελματικής επάρκειας των υπόλοιπων ειδικοτήτων.

Θα πρέπει ωστόσο να αναφερθεί, πως στην κείμενη νομοθεσία διαφοροποιείται η δυνατότητα άσκησης  καθηκόντων αναλόγως του Μητρώου στο οποίο εγγράφεται κάποιο άτομο. Συγκεκριμένα, υπάρχουν δύο Μητρώα (Πτυχιούχων Ψυχολόγων και Ειδικών Ψυχολόγων). Για την εγγραφή στο Μητρώο Πτυχιούχων Ψυχολόγων απαιτείται η απόκτηση πτυχίου στην ψυχολογία, ενώ για το Μητρώο Ειδικών Ψυχολόγων απαιτείται η απόκτηση μεταπτυχιακού τίτλου σε εφαρμοσμένη ειδικότητα της ψυχολογίας. Άτομα που είναι εγγεγραμμένα μόνο στο Μητρώο Πτυχιούχων δεν μπορούν να ενασκήσουν αυτόνομα το επάγγελμα και δεν εκτελούν καθήκοντα ειδικού ψυχολόγου, αλλά διδασκαλία θεμάτων ψυχολογίας, έρευνα σε τομείς ψυχολογίας, συνέντευξη µε αποκλειστικό σκοπό την παραπομπή σε εγγεγραμμένο ψυχολόγο και πιθανή άσκηση άλλων καθηκόντων που δεν εμπίπτουν στο πλαίσιο καθηκόντων που αποδίδονται σε ειδικό ψυχολόγο.

Συνοψίζοντας, και προς αποφυγή παρερμηνείας ως προς το επάγγελμα του ψυχολόγου αναφέρουμε πως πρόκειται για αυτόνομο και ανεξάρτητο επαγγελματικό κλάδο και δεν υπάρχει καμιά ιεραρχική σχέση ανάμεσα στο επάγγελμα της ψυχολογίας και της ψυχιατρικής, όπως και ανάμεσα στις διαφορετικές ειδικότητες της ψυχολογίας. Βάσει των προαναφερθέντων, καλούμε όλους τους φορείς, οργανωμένα/επαγγελματικά σύνολα και επαγγελματίες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στις αναφορές τους και στα καθήκοντα που αποδίδονται στο κάθε επάγγελμα για αποφυγή παρερμηνειών.